Okresowe badanie techniczne samochodu osobowego: Lista kontrolna

Według oficjalnych statystyk polscy kierowcy jeżdżą jednymi z najstarszych samochodów w Unii Europejskiej. Oznacza to, że dla większości z nas powstaje obowiązek okresowej kontroli stanu technicznego oraz elementów konstrukcyjnych pojazdu przynajmniej raz do roku. Wyjątkiem mogą być np. użytkownicy nowych aut, którzy najczęściej zobowiązani są do wykonania przeglądu przed upływem 3 lat od momentu rejestracji auta. Badania techniczne samochodów osobowych o łącznej masie do 3,5 tony przeprowadza się na podstawowych lub okręgowych stacjach kontroli pojazdów (SKP). Auta sprawdzane są na miejscu przez doświadczonych diagnostów posiadających specjalistyczne uprawnienia do wykonywania badań technicznych pojazdów. Dzięki kompleksowej wiedzy oraz dostępowi do nowoczesnego oprzyrządowania diagnostycznego specjaliści są w stanie bardzo precyzyjnie określić stan techniczny pojazdu, oraz wykryć praktycznie każdą jego usterkę. W naszym artykule przedstawiamy podstawowe zagadnienia związane z przeglądem stanu technicznego auta osobowego, omawiając odpowiednie przygotowanie się do badania technicznego oraz jego poszczególnych etapów, możliwe wyniki kontroli oraz konsekwencje płynące z zaniedbania obowiązku przeglądowego w Polsce.

📚 Warto wiedzieć: W przypadku badań technicznych nie obowiązują ograniczenia terytorialne. To oznacza, że przegląd diagnostyczny pojazdu, zarejestrowanego na przykład w Rzeszowie, można bez obaw wykonać na dowolnej stacji kontroli pojazdów, np. w Szczecinie. Dzięki takiemu systemowi, użytkownicy pojazdów mają pełną swobodę wyboru lokalizacji przeglądu, niezależnie od miejsca rejestracji ich pojazdu.

Niezbędne dokumenty podczas wizyty na stacji kontroli pojazdów

Dowód rejestracyjny jest dokumentem podstawowym, jaki powinniśmy okazać diagnoście. To dzięki niemu pracownik stacji kontroli jest w stanie dokonać identyfikacji auta. W przypadku, jeśli nasze auto wyposażone jest w instalację gazową, należy zabrać ze sobą dokumenty m.in. takie jak świadectwo homologacji montażu instalacji LPG oraz zbiornika gazowego. Natomiast jeśli na dodatkowy przegląd skierowała nas np. policja po kontroli lub wypadku, powinniśmy mieć przy sobie odpowiednie pokwitowanie wydane przez funkcjonariusza kontroli ruchu drogowego.

Ile trzeba zapłacić za wykonanie badania technicznego?

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 29 września 2004 roku wszystkie SKP zobowiązane są do pobierania z góry ustalonej kwoty za wykonanie badania technicznego pojazdu. Opłata za przegląd auta ważącego do 3,5 wynosi 98 PLN. Ponadto, jeśli badanie zakończone jest pozytywnie i skutkuje wpisem terminu następnego przeglądu, pobierana jest dodatkowa opłata ewidencyjna przekazywana do Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK) w kwocie 1 PLN. Warto pamiętać, że auta wyposażone w butlę gazową muszą przejść dodatkowe badanie specjalistyczne i na chwilę obecną wiąże się ono z opłatą w wysokości 63 PLN.

Jak się przygotować do badania technicznego auta?

Podczas przygotowań do badania technicznego samochodu, istnieje kilka kluczowych obszarów, które warto sprawdzić jeszcze przed wizytą na stacji kontroli. Poniżej znajdziesz listę podstawowych elementów, o które warto zadbać przed badaniem technicznym. W razie jakichkolwiek komplikacji lub usterek, ich szybkie wyeliminowanie może uchronić niejednego kierowcę przed negatywnym wynikiem badania technicznego.

• Oświetlenie: Skontroluj poprawne działanie wszystkich świateł, wymień żarówki lub diody, jeśli są przepalone. Sprawdź poprawne funkcjonowanie świateł: mijania, jazdy dziennej, drogowe, kierunkowskazy, awaryjne, pozycyjne, postojowe oraz hamowania. Ocen jakość kloszy, jeśli widoczne są pęknięcia, a na dodatek w środku reflektora znajduje się woda, należy jak najszybciej usunąć usterkę;

• Szyby: Pęknięta szyba przednia to jeden z najczęstszych elementów dyskwalifikujących pojazdy z otrzymania pozytywnego wyniku badania technicznego. Przed wizytą na stacji kontroli sprawdź, czy szyby są w całości i nie posiadają pęknięć. W razie problemu nie musisz od razu wymieniać całego elementu. Na rynku istnieją firmy, które bez problemu mogą poradzić sobie z uszkodzoną szklaną powierzchnią poprzez użycie specjalistycznego kleju do szyb. Uważaj również, jeśli auto ma przyciemniane szyby. Diagnosta w razie wątpliwości zbada „podejrzaną” szybę pod kontem przepuszczalności światła. Jeśli wskazanie będzie mniejsze niż 70% - wynik badania okaże się negatywny;

• Opony: Zweryfikuj ich stan pod kątem przetarć i pęknięć. Ponadto skontroluj grubość bieżnika. Wskazania mniejsze niż przepisowe 1,6 milimetra zostaną odnotowane przez diagnostę. Wtedy, zamiast otrzymać pozytywny wynik badania technicznego, zostaniemy odesłani na wymianę ogumienia;

• Płyny eksploatacyjne: Przed badaniem sprawdź poziom płynów eksploatacyjnych. W przypadku ubytków istnieje możliwość nieszczelności zbiornika i wycieków. Jeśli diagnosta uzna, że w przyszłości nieszczelność może się powiększyć, odeśle nas do mechanika z niezaliczonym badaniem technicznym;

• Zawieszenie: Jeśli podczas jazdy słyszysz charakterystyczne odgłosy, lepiej przed badaniem technicznym udać się do mechanika. Być może w aucie trzeba wymienić uszkodzone łożyska lub tuleje. Niesprawne podzespoły zawieszenia utrudniają lub uniemożliwiają przejście przez badanie techniczne z wynikiem pozytywnym;

• Układ hamulcowy: Niesprawny hamulec ręczny to jedna z częstszych przyczyn niepowodzenia podczas badania technicznego. Ponadto urwana linka, czy zapieczone zaciski muszą być bezzwłocznie naprawione przed kontrolą diagnosty;

• Kontrolki na desce rozdzielczej: Tak często ignorowane przez kierowców kontrolki ostrzegawcze i alarmowe są bardzo często przyczyną negatywnego wyniku badania technicznego. Przed obowiązkowym przeglądem upewnij się, że na desce rozdzielczej nie pojawiły się żadne kontrolki sygnalizujące awarię. Więcej o kontrolkach bezpieczeństwa przeczytasz w naszym artykule poświęconym na ten temat, kliknij tutaj po więcej!

Warto również pamiętać, aby przed udaniem się na badanie techniczne do stacji kontroli pojazdów, umyć dokładnie auto. Nieczytelne tablice rejestracyjne mogą być powodem problemów podczas kontroli. Badanie techniczne to wyjątkowo ważna procedura pozwalająca potwierdzić, czy nasze auto przystosowane jest do obowiązujących wymogów prawnych, a także czy nie stwarza zagrożenia w ruchu drogowym. Dlatego zalecamy podejść do tego obowiązku z należytą uwagą. Wykaz czynności i podzespołów sprawdzanych podczas badania technicznego opisujemy w kolejnych etapach artykułu.

🤔Ciekawostka: Jeśli niedawno kupiłeś auto i pierwszy raz udajesz się z nim na badanie techniczne, zwróć uwagę na pochodzenie np. przednich reflektorów. Istnieją przypadki, kiedy to nieuczciwi handlarze przed sprzedażą auta, montują w pojeździe reflektory nieprzystosowane do wersji europejskiej, pochodzące od tzw. anglików lub aut sprowadzonych z rynku amerykańskiego. Diagnosta posiada specjalistyczne urządzenia, które weryfikują kąt padania światła, a w razie nieprawidłowości zmuszony jest zakończyć badanie techniczne z wynikiem negatywnym.

❗Uwaga: Jeśli nie jesteś pewien co do pochodzenia twojego auta, warto skorzystać z profesjonalnego raportu Historii Pojazdu CARFAX. Sprawdź jakimi informacjami o pochodzeniu Twojego auta dysponuje nasz raport. Wystarczy numer VIN, kliknij tutaj.

Zakres badania technicznego

Diagnosta podczas przeglądu technicznego auta osobowego zobowiązany jest poddać ocenie i kontroli różne aspekty pojazdu, aby upewnić się, że spełnia on określone normy ekologiczne oraz bezpieczeństwa. Poniżej znajduje się lista trzech podstawowych etapów kontroli, wykonywanych przez specjalistę podczas okresowego badania technicznego:

1. Identyfikacja pojazdu: Polega na weryfikacji zgodności numeru VIN z dowodem rejestracyjnym oraz organoleptyczne sprawdzenie oznaczeń i stanu tablic rejestracyjnych.

2. Badanie dodatkowych elementów wyposażenia: Diagnosta sprawdzi, czy auto wyposażone jest w m.in.: trójkąt, gaśnicę oraz koło zapasowe, jeśli jest wymagane.

3. Sprawdzenie stanu technicznego podzespołów oraz układów obecnych w pojeździe, wliczając w to:

   1. Ogumienie: Specjalista poddaje ocenie m.in.: stan techniczny oraz ciśnienie w oponach;

   2. Układ hamulcowy: Diagnosta sprawdza układ hamulcowy m.in.: pod względem konstrukcji, stanu technicznego oraz ich skuteczności i równego rozłożenia sił działania;

   3. Układ kierowniczy: Podczas badania układu kierowniczego na SKP, skontrolowany zostaje m.in.: stan techniczny oraz zamocowanie kolumny i koła kierownicy, ruch jałowy koła kierownicy, poprawne funkcjonowanie oraz zbieżność kół;

   4. Światła: Badaniu podlegają m.in.: sprawność, rozmieszczenie i zgodność z normami poszczególnych świateł oraz stan kloszy;

   5. Podwozie i zawieszenie: Sprawdzane są m.in.: resory, wahacze i amortyzatory. Diagnosta dokonuje również pomiaru skuteczności tłumienia zawieszenia oraz kontroluje układ napędowy i działania silnika;

   6. Instalacja elektryczna: Diagnosta dokonuje oględzin m.in.: akumulatora, a także przewodów i urządzeń elektrycznych;

   7. Nadwozie: Oględziny dotyczą m.in.: drzwi, podłogi, błotników, siedzeń, lusterek wstecznych, szyb, wycieraczek i spryskiwaczy, prędkościomierza, itp.;

   8. Uciążliwość i emisja spalin: Pracownik SKP zajmuje się sprawdzeniem i pomiarem natężeniu hałasu z układu wydechowego oraz poziomu emisji zanieczyszczeń, a także spalin;

   9. Dodatkowe warunki techniczne: W przypadku, jeśli auto zasilane jest instalacją gazową LPG lub CNG, diagnosta dokonuje oględzin zewnętrznych instalacji na wolnym powietrzu. Sprawdzana jest również szczelność butli gazowej oraz dokumenty homologacyjne.

📚Ciekawostka: Obecnie, w trakcie przeprowadzania inspekcji technicznej, diagnosta będzie zobligowany do sprawdzenia poprawności funkcjonowania systemu eCall. Jest to jeden z zaawansowanych systemów wspomagania kierowcy tzw. ADAS. System ten jest obowiązkowym wyposażeniem pojazdów homologowanych po 31 marca 2018 roku. To innowacyjne rozwiązanie może automatycznie aktywować się w przypadku wypadku, powiadamiając służby ratunkowe np. o lokalizacji pojazdu oraz liczbie pasażerów w aucie.

Nowa klasyfikacja usterek

W roku 2022 wprowadzono nową klasyfikację usterek możliwych do wykrycia podczas okresowego badania technicznego. Zaliczamy do nich:

• Usterki drobne (UD): usterki, które nie wpływają znacznie na bezpieczeństwo pojazdu lub normy środowiskowe. Takie awarie nie powodują ograniczeń w dalszym użytkowaniu auta. Ich wykrycie nie dyskwalifikuje pojazdu z uzyskania pozytywnego wyniku badania diagnostycznego. Zaliczamy do nich np.: zły stan elementów mocowania koła zapasowego, niekompletność trójkąta ostrzegawczego, brak pokrywki zbiorniczka płynu hamulcowego itp.;

• Usterki poważne (UP): usterki mogące zagrażać bezpieczeństwu w ruchu drogowym lub naruszać normy środowiskowe. Usterki poważne dają podstawę do ograniczenia dalszego używania pojazdu i są różnoznaczne z negatywnym wynikiem badania technicznego. Możemy do nich zaliczyć m.in.: pęknięcia wahaczy, nieprawidłowe oświetlenie, nieodpowiednie przyciemnienie szyb;

• Usterki niebezpiecznie (UN): usterki powodujące bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz norm środowiskowych. Usterki niebezpiecznie uniemożliwiają używanie auta w ruchu drogowym i są równoznaczne z zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego auta. Zaliczany do nich np.: poważne uszkodzenia hamulców, nieprzepisowe zużycie opon, istotne zmiany konstrukcyjne lub bardzo zaawansowaną korozję niektórych elementów pojazdu.

Co zrobić, jeśli auto nie przejdzie przeglądu?

Tak jak już wspominaliśmy wcześniej, wszelkie wykryte usterki, mogące zagrażać lub bezpośrednio zagrażające środowisku oraz bezpieczeństwu w ruchu drogowym, równoznaczne są z negatywnym wynikiem badania technicznego. Ponadto w niektórych sytuacjach będziemy musieli liczyć się z ewentualnością zatrzymania dowodu rejestracyjnego. W przypadku niepomyślnego wyniku badania technicznego, na naprawę wszelkich usterek przewidziane jest 14 dni. W takim wypadku po naprawie wskazanych przez diagnostę usterek należy ponownie pojawić się na tej samej stacji kontroli pojazdu w celu weryfikacji naprawy. Co więcej, jeśli uprzednio diagnosta lub policjant zatrzymał dowód rejestracyjny auta w związku z wykryciem niebezpiecznych usterek, należy również udać się po dokument do właściwego wydziału komunikacji.

Badanie techniczne po terminie

• Koszt: Na chwilę obecną zjawiając się na stacji kontroli pojazdów po terminie badania technicznego, nie będziemy musieli liczyć się z dodatkowymi kosztami. Co prawda dla spóźnialskich kierowców, stawiających się na przegląd 30 dni po terminie, ustawodawca przewidział podwójną opłatę za wykonanie badania, jednak nowelizacja przepisów na chwilę obecną nie weszła jeszcze w życie;

• Mandat: W przypadku kontroli przez policję lub Inspekcję Transportu Drogowego, kierowca, który nie wykonał okresowego badania technicznego, a nadal porusza się po drogach publicznych, będzie musiał się liczyć z dotkliwą karą finansową. W 2023 roku mandat za jazdę bez ważnego badania technicznego wynosi od 1500 PLN do nawet 5000 PLN. Kierowca będzie musiał się również liczyć z zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego.

• Ubezpieczenie: Jeśli jesteś sprawcą kolizji lub wypadku, najczęściej brak ważnego badania technicznego w takiej sytuacji nie powinien mieć wpływu na wypłatę odszkodowania OC. Natomiast jeśli bez ważnego OC, zostałeś poszkodowany, to ubezpieczyciel ma podstawę do pomniejszenia kwoty wypłacanego odszkodowania w znacznym stopniu, ponieważ może on uznać, że nienależyty stan techniczny auta wpłynął na powstanie szkody. W przypadku, jeśli miałeś wypadek bez ważnego przeglądu i liczysz na wypłatę środków z AC (autocasco), możesz się negatywnie zaskoczyć. Najczęściej brak badania technicznego uznawany jest przez ubezpieczyciela w OWU za podstawę do wyłączenia z odpowiedzialności wypłaty odszkodowania.

💡 Powiązane artykuły

• Jak utrzymać wartość auta w każdych warunkach pogodowych?

• Ile faktycznie kosztuje utrzymanie samochodu w Polsce?

• Samodzielna konserwacja auta: O co możesz zadbać sam?

• Profilaktyczna konserwacja pojazdu: Jak zapobiegać kosztownym awariom?

• Najdroższe awarie w samochodach: Koszty napraw oraz cenne wskazówki

• 10 niezawodnych samochodów używanych na dobry początek