Podróżowanie samochodem po Europie: Wszystko, co powinieneś wiedzieć
- Opłaty drogowe dla samochodów osobowych w Europie
- Zasady ruchu drogowego w Europie
- Bezpieczne podróżowanie po Europie
Podróżowanie samochodem oferuje wiele korzyści, ale wiąże się też z pewnymi obowiązkami. Jeśli zdecydujemy się opuścić nasz kraj, aby podróżować samochodem po Europie, musimy pamiętać, że przepisy ruchu drogowego nie są wszędzie takie same i że każdy kraj niezależnie reguluje je według własnego prawa. Różnic jest wiele, począwszy od wysokości kwot mandatów, kończąc na obowiązkowym dodatkowym wyposażeniu auta.
Prawdą jest, że istnieje wiele podobieństw między przepisami ruchu drogowego w Europie, ale należy mieć na uwadze, że podróż samochodem po europejskich drogach wymaga odpowiedniego przygotowania. Każdy roztropny podróżnik powinien zaznajomić się z przepisami danego kraju, dotyczących m.in.: ograniczeń prędkości, przepisów dotyczących parkowania, obowiązku posiadania opon zimowych oraz innych wymogów obowiązujących w danym kraju.
W tym artykule postaramy się wyjaśnić niektóre z najważniejszych aspektów podróżowania samochodem po Europie. Poruszymy tematy związane z niezbędną dokumentacją, a także z obowiązującymi opłatami drogowymi. Zanim zaczniemy planować naszą podróż, jeśli mamy taką możliwość, warto wybrać odpowiednią porę roku na wyjazd. Ogólnie rzecz biorąc, do najprzyjaźniejszych okresów dla kierowców zaliczmy te poza sezonem. Zarówno wiosną, jak i jesienią łatwiej jest uniknąć dużego ruchu, niż jak to ma się w przypadku turystycznego „bumu” w związku z okresem wakacyjnym lub ferii zimowych. Ponadto klimat jest zwykle łagodniejszy, dlatego podczas wiosennych lub jesiennych podróży najczęściej możemy uniknąć fal upałów, lub zimna, które mogłyby zagrozić komfortowi naszej podróży.
Opłaty drogowe dla samochodów osobowych w Europie
Aby poruszać się po drogach o dużej przepustowości, takich jak autostrady lub drogi szybkiego ruchu, ale nie tylko, czasami konieczne jest uiszczenie opłaty za przejazd. Jeśli chcemy obliczyć koszt opłat drogowych w Europie, możemy skorzystać z różnego rodzaju aplikacji oraz stron internetowych, dostarczających szczegółowych informacji na temat kosztów podróżowania po europejskich drogach.
System poboru opłat drogowych jest w Europie bardzo zróżnicowany. Poniżej przedstawiamy dwie główne możliwości rozliczenia się za przejazdy autostradowe i użytkowanie niektórych dróg na terenie UE:
Bramki autostradowe: Te specjalne punkty poboru opłat, występujące m.in. w Hiszpanii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie, Grecji, Irlandii, Włoszech, Portugalii, Serbii, Turcji, Francji oraz w Polsce. Jest to system, w którym na różnych odcinkach autostrady znajduje się kilka punktów poboru opłat. W zależności od pokonanego dystansu naliczana jest określona kwota związana z przejechanymi kilometrami. Płatności najczęściej można dokonywać kartą, gotówką lub za pomocą aplikacji bankowych. Istnieje również możliwość dokonania opłaty drogą elektroniczną poprzez powiązanie odpowiedniej metody płatności z danymi pojazdu. Wtedy za każdym razem, gdy pojazd mija automatyczny punkt poboru opłat, zostaje obciążony stosowną kwotą.
Winiety: System opłat, który jest stosowany np. w Austrii, Bułgarii, Szwajcarii, Słowenii, Słowacji, na Węgrzech, Czechach, Łotwie i Rumunii, stanowiący dowód opłaty za korzystanie z dróg danego kraju. Winiety realizowane są najczęściej elektronicznie, chociaż wciąż istnieją kraje, gdzie niezbędna okaże się nalepka przyklejana na szybę pojazdu. Winiety w formie nalepki możemy kupić np. w sklepach przygranicznych, stacjach benzynowych oraz przejściach granicznych za ustaloną cenę. Posiadanie winiety daje pozwolenie na jazdę po autostradach przez okres jej ważności. Aktualnie coraz więcej państw członkowskich UE pozwala na zakup winiet elektronicznych online.
Należy zauważyć, że nie wszystkie kraje europejskie posiadają płatne autostrady. Z nielicznymi wyjątkami możemy podróżować bezpłatnie np. w Niemczech, Estonii, Finlandii, Liechtensteinie, Litwie, Luksemburgu i na Ukrainie. W innych krajach opłaty drogowe mają zastosowanie tylko w niektórych przypadkach, na przykład podczas przejeżdżania przez mosty lub tunele. Z wspomnianymi dodatkowymi opłatami będziemy musieli liczyć się np. w Belgii, Czarnogórze, Danii, Holandii, Szwecji i Wielkiej Brytanii.
❗Uwaga: Kara za brak winiety w niektórych krajach europejskich może być wyjątkowo dotkliwa. Najwięcej zapłacimy w Czechach, kraj ten wyjątkowo skrupulatnie dba o to, aby kierowcy wywiązywali się z odpowiednich opłat drogowych. Za brak winiety u naszego południowego sąsiada musimy liczyć się z mandatem w kwocie nawet ok. 900 EUR. Natomiast w Słowenii mandaty za brak winiety zaczynają się od 300 EUR do nawet 800 EUR, tanio również nie będzie w Szwajcarii i Austrii odpowiednio ok. 210 EUR oraz 120 EUR kary.
🧐 Ciekawostka: W Niemczech rozważano wprowadzenie dodatkowych opłat za korzystanie z dróg krajowych dla zagranicznych kierowców. Jednakże Komisja Europejska niezwłocznie zablokowała ten projekt, uznając proceder za niezgodny z europejskim prawem. Oznacza to, że nadal można swobodnie korzystać z niemieckich autostrad jako obcokrajowiec bez dodatkowych opłat.
Zasady ruchu drogowego w Europie
Ogólnie rzecz biorąc, należy pamiętać, że wykroczenie drogowe popełnione za granicą może być również egzekwowane w naszym kraju. Kraje europejskie mogą różnie regulować niektóre aspekty ruchu drogowego, takie jak ograniczenia prędkości, ale ich przekroczenie jest karalne wszędzie, podobnie jak niezapięcie pasów bezpieczeństwa lub prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu. Zasady ruchu drogowego dotyczące prowadzenia pojazdów w Europie są zwykle dość podobne. Warto dodać, że w większości krajów europejskich obowiązuje ruch prawostronny, z wyjątkiem Irlandii, Wielkiej Brytanii, Cypru i Malty, gdzie obowiązuje ruch lewostronny. Kierunek jazdy jest ważny, aby uniknąć wypadków drogowych lub mandatów np. za niezgodne z przepisami blokowanie lewego, lub prawego pasa ruchu.
Ograniczenia prędkości w Europie
Jeśli chodzi o ograniczenia prędkości, to zależą one głównie od rodzaju drogi. Na drogach poza terenem zabudowanym, ograniczenia mogą wahać się od 80 km/h do 110 km/h w zależności od kraju. W Portugalii i Hiszpanii ograniczenia prędkości są takie same: 90 km/h w terenie niezabudowanym i 120 km/h na autostradach. Szwajcaria również reguluje prędkość drogową w ten sposób, ale zmniejsza ją do 80 km/h poza terenem zabudowanym, w porównaniu do 90 km/h we Włoszech. Na włoskiej autostradzie możemy jednak poruszać się z prędkością 130 km/h. W Niemczech w terenie niezabudowanym maksymalna prędkość wynosi 100 km/h, podczas gdy na autostradach nie ma ograniczeń, chociaż ogólną zalecaną prędkością jest 130 km/h.
W terenie zabudowanym, co do zasady, prędkość waha się od 40 km/h do 60 km/h w zależności od kraju. Przeważnie jest to 50 km/h, chociaż są wyjątki. W Albanii w terenie zabudowanym możemy poruszać się z maksymalną prędkością 40 km/h natomiast, w Mołdawii z prędkością 60 km/h.
Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi:
Jazda pod wpływem alkoholu jest jedną z najczęstszych przyczyn wypadków drogowych, zaraz po nadmiernej prędkości. Wszystkie kraje europejskie mają surowe przepisy dotyczące jazdy pod wpływem alkoholu, z których niektóre są bardziej restrykcyjne niż inne. Na przykład w Rumunii, na Słowacji, Węgrzech, Estonii i Mołdawii i Czechach nie istnieje żaden dopuszczalny poziom alkoholu we krwi podczas prowadzenia pojazdu. To znaczy, że każde inne wskazanie alkomatu niż 0,00 promila w tych krajach może narazić nas na poważne problemy z prawem. Podczas gdy w Wielkiej Brytanii (z wyłączeniem Szkocji) na Malcie i Liechtensteinie dopuszczalne stężenie alkoholu we krwi wynosi aż 0,8 promila. W krajach takich jak Hiszpania, Niemcy, Włochy i Francja, dopuszczalny poziom alkoholu we krwi wynosi 0,5 promila. W Irlandii wskazanie to mieści się w granicy 0,4 promila natomiast na Litwie 0,2 promila. Aby uniknąć problemów, najlepiej jest prowadzić pojazd, będąc pewnym, że nie znajdujemy się pod wpływem alkoholu nawet w najmniejszej ilości.
💡Warto wiedzieć: W wielu krajach najwyższe wartości dotyczące dopuszczalnej ilości alkoholu we krwi podczas jazdy dotyczą tylko tzw. kierowców doświadczonych. Należy zauważyć, że początkujących użytkowników dróg oraz zawodowych kierowców najczęściej obowiązują zupełnie inne, niższe limity dozwolonej zawartości alkoholu we krwi. Na przykład we Włoszech limit ten wynosi 0,5 promila dla kierowców doświadczonych. Jednak początkujący kierowcy, posiadający prawo jazdy krócej niż 2 lata oraz kierowcy zawodowi, aby uniknąć odpowiedzialności, nie mogą mieć w wydychanym powietrzu żadnego alkoholu. Takie same lub podobne przepisy możemy spotkać również w: Słowenii, Niemczech, Litwie oraz Chorwacji.
Pasy bezpieczeństwa oraz przewóz dzieci:
Oczywiście jazda z prawidłowo zapiętymi pasami bezpieczeństwa jest obowiązkowa w całej Europie, a naruszenie tej zasady jest surowo karane. Ponadto wszystkie kraje europejskie wymagają, aby dzieci w wieku poniżej 12 lat korzystały z odpowiednich środków bezpieczeństwa jak fotelik samochodowy. Ważne jest również, aby zwracać uwagę nie tylko na wiek, ale też na wzrost dziecka. Prawie wszystkie kraje ustalają minimalny limit wzrostu między 120 a 150 centymetrów, pozwalający, aby dzieci mogły przestać korzystać z fotelika samochodowego.
Korzystanie z telefonu komórkowego podczas jazdy:
Korzystanie z telefonu komórkowego podczas jazdy jest karane w całej Europie, choć z różną surowością. Na przykład w Hiszpanii i Francji nie wolno nawet dotykać telefonu podczas jazdy, w przeciwnym razie grozi grzywna w wysokości od 200 EUR. We Włoszech kierowcy korzystający z telefonu powinni liczyć się z grzywną w wysokości od 154 EUR chociaż w planach jest wprowadzenie dużo bardziej dotkliwych kar. W Niemczech za użytkowanie telefonu podczas jazdy grozi mandat w wysokości 100 EUR, podczas gdy w Portugalii kara za rozmowę przez telefon komórkowy podczas jazdy wynosi do 120 EUR. Zalecamy zawsze używanie profesjonalnego zestawu głośnomówiącego lub zintegrowanego z telefonem systemu audio podczas jazdy, aby uniknąć niebezpiecznego rozproszenia i kosztownych mandatów.
🧐 Ciekawostka: W różnych krajach europejskich coraz częściej stosuje się zaawansowane fotoradary, które skupiają się na egzekwowaniu przepisów dotyczących korzystania z telefonów podczas jazdy oraz zapinania pasów bezpieczeństwa. Ważne jest, aby kierowcy zdawali sobie sprawę, że nie tylko policja może ukarać ich podczas bezpośredniej kontroli. Nieroztropni kierowcy powinni wiedzieć, że fotoradary, wyposażone w specjalne technologie, potrafią również rejestrować inne naruszenia, związane nie tylko z nadmierną prędkością.
Parkowanie w Europie
Podczas parkowania ważne jest, aby zwracać szczególną uwagę na znaki, aby uniknąć ryzyka otrzymania wysokiego mandatu. Ogólnie rzecz biorąc, nie można parkować na miejscach dla osób niepełnosprawnych (nie posiadając stosownych uprawnień), w strefach załadunku i rozładunku, przy wjazdach do garaży lub bramach wjazdowych na posesję. W terenach zabudowanych mogą znajdować się obszary zastrzeżone lub regulowane płatne miejsca parkingowe.
Na przykład we Włoszech, Francji, Hiszpanii i Austrii regulowane miejsca parkingowe są oznaczone różnokolorowymi liniami namalowanymi na ziemi (niebieskimi, zielonymi lub pomarańczowymi) i z reguły oznaczone są stosownym znakiem, jeśli np. miejsca są zarezerwowane dla mieszkańców. Zasadniczo obszary, w których parkowanie jest zabronione, są zwykle oznaczone pionowym znakiem, ale także żółtą linią lub białą kopertą.
Wreszcie, wiele miast ogranicza dostęp samochodów do centrów miast, zarówno z przyczyn redukujących emisję spalin, jak i dla kontroli natężenia ruchu. Przed wjazdem do centrum miasta najlepiej jest sprawdzić, czy nie wjeżdżasz do strefy ograniczonego ruchu i nie narażasz się na mandat w związku z brakiem posiadanego zezwolenia lub uiszczonej opłaty. Szczególną uwagę zalecamy zwrócić w miastach takich jak: Madryt, Paryż, Berlin, Oslo, Londyn oraz Kopenhaga.
Zasady dobrych manier za kierownicą
Oprócz przepisów i wykroczeń, które mogą być egzekwowane, ważne jest, aby zawsze zachowywać kulturę i dobre maniery za kierownicą. Na przykład przestrzeganie pierwszeństwa przejazdu, nieutrudnianie ruchu innym pojazdom i niezajmowanie niepotrzebnie lewego pasa (lub prawego w zależności od obowiązującego kierunku ruchu) na autostradach to dobry sposób na okazanie szacunku i promowanie bezpieczeństwa na drodze.
Warto wiedzieć, że nieuzasadnione używanie klaksonu jest karane surowymi mandatami w wielu krajach europejskich. Na przykład we Francji w planach jest zainstalowanie systemów kontroli w miastach w celu zwalczania „zanieczyszczenia” hałasem spowodowanego przez kierowców nadmiernie użytkujących sygnały dźwiękowe bez uzasadnienia. Ostatecznie najlepszym sposobem na uniknięcie mandatów i problemów dla innych użytkowników dróg jest prawidłowe zachowanie i kierowanie się zdrowym rozsądkiem, zarówno w kraju, jak i podczas podróży zagranicznych.
Dokumenty potrzebne do podróży samochodem za granicę
Po sprawdzeniu kodeksu drogowego krajów, które zamierzamy odwiedzić i po odpowiednim przygotowaniu samochodu, nadszedł czas, aby upewnić się, że mamy wszystko, czego potrzebujemy, aby rozpocząć naszą podróż. Obecnie w Polsce nie istnieje konieczność noszenia przy sobie prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego oraz potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia OC. W przypadku podróży za granicę należy jednak pamiętać, że te dokumenty są obligatoryjne. Pierwszą rzeczą, o której nie możemy zapomnieć, są dokumenty takie jak dowód osobisty lub paszport i oczywiście prawo jazdy. Aby prowadzić samochód na terenie Unii Europejskiej, nie potrzebujemy międzynarodowego prawa jazdy, które jest wymagane tylko w niektórych przypadkach, gdy opuszczamy obszar UE. Przed wyjazdem warto sprawdzić ważność naszego prawa jazdy i w razie potrzeby je odnowić. Ponadto należy sprawdzić, czy dysponujemy aktualną polisą ubezpieczeniową OC, upewniając się, że mamy przy sobie fizyczny certyfikat ubezpieczenia.
Dodatkowe wyposażenie auta
Oprócz odpowiedniej dokumentacji, w naszym aucie podczas zagranicznych podróży powinniśmy posiadać określone wyposażenie dodatkowe. W większości krajów europejskich obowiązkowe jest posiadanie na pokładzie gaśnicy lub apteczki pierwszej pomocy.
W Portugalii podobnie jak we Włoszech kamizelka odblaskowa i trójkąt są obowiązkowe, podczas gdy we Francji konieczne jest również posiadanie zapasowych żarówek na wypadek przepalenia się reflektorów. W Wielkiej Brytanii obowiązkowy jest tylko trójkąt. W Austrii, oprócz kamizelki i trójkąta, obowiązkowa jest apteczka pierwszej pomocy i gaśnica, podczas gdy w Niemczech gaśnica została niedawno dodana do listy obowiązkowego wyposażenia. Co ciekawe kierując autem na Słowacji musimy być wyposażeni w linkę holowniczą.
Nieposiadanie wymaganego w danym kraju dodatkowego wyposażenia pojazdu, podlega karze grzywny. Jednak poza obowiązkowym wyposażeniem, zawsze zaleca się przewożenie w pojeździe kilku akcesoriów, które z pewnością sprawią, że nasza podróż będzie bezpieczniejsza i bardziej komfortowa. Ładowarka do telefonu komórkowego i latarka, a także woda i trochę jedzenia pomogą lepiej poradzić sobie z podróżą (zwłaszcza jeśli jest długa) i uniknąć pozostania z rozładowaną baterią lub bez jedzenia w przypadku długotrwałej awarii. Dobrym pomysłem jest również zabranie przewodnika z mapami na wypadek braku połączenia z Internetem oraz koc, jeśli zajdzie nagła potrzeba ogrzania się.
Oczywiście nie zapomnijmy o kserokopiach wszystkich dokumentów tożsamości, zapasowych lekach na wszelki wypadek i zabawkach, jeśli podróżujemy z dziećmi, ponieważ to one najczęściej nudzą się podczas długich podróży.
🌍Warto wiedzieć: Tak popularne w Polsce wideorejestratory mogą być niemile widziane w innych krajach europejskich, a monitorowanie sytuacji drogowej lub nawet posiadanie kamery samochodowej na pokładzie auta może być surowo karane. Najbardziej restrykcyjnym krajem pod tym względem jest Austria, tam za złamanie przepisów dotyczących posiadania nawet niepodłączonego systemu kamer grozi surowa kara w wysokości do 10 000 EUR. Z kategorycznym zakazem nagrywania spotkamy się ponadto w krajach takich jak: Dania, Holandia, Portugalia, Włochy, Szwecja i Serbia.
Bezpieczne podróżowanie po Europie
W tym artykule dokonaliśmy przeglądu głównych aspektów, o których należy pamiętać podczas podróży samochodem po Europie. Pamiętajmy o przestrzeganiu lokalnych przepisów ruchu drogowego nie tylko w kraju, ale również będąc za granicą. Współpraca między europejskimi organami drogowymi oznacza, że nie unikniemy już mandatu, łamiąc przepisy prawa na zagranicznych drogach.
Przestrzeganie ograniczeń prędkości i głównych przepisów drogowych pomoże nam bezpiecznie podróżować i zmniejszy ryzyko udziału w wypadku drogowym. Przed dłuższymi podróżami zalecamy, aby sprawdzić jeszcze przed rozpoczęciem podróży przepisy oraz regulacje związane z opłatami drogowymi w danym kraju. Nie zapomnijmy również zabrać ze sobą wszystkich niezbędnych dokumentów i dodatkowego wyposażenia auta.
❗Uwaga: To ważne, aby zdawać sobie sprawę, że europejskie przepisy drogowe prawne mogą ulegać na bieżąco dynamicznym zmianom. Dlatego zawsze zaleca się, aby przed wyjazdem do innego kraju sprawdzić najnowsze wytyczne dotyczące bezpiecznego podróżowania oraz obowiązujące przepisy i opłaty drogowe. Różnice w przepisach mogą być znaczące, a świadomość aktualnych norm może pomóc w uniknięciu nieprzyjemnych sytuacji i surowych mandatów. Pamiętajmy, że bezpieczeństwo na drodze jest priorytetem, dlatego monitorowanie i przestrzeganie aktualnych norm prawnych to nie tylko kwestia życia w zgodzie z przepisami, ale przede wszystkim troska o bezpieczeństwo własne i innych uczestników ruchu.